تحقیقات خبرنگار تسنیم نشان میدهد که مجلس فعلی در سه سال گذشته ۱۱ هزار و ۷۵۵ تذکر به مجموعۀ دولت روحانی داده است که سهم شخص رئیس جمهور ۲۰۱۷ تذکر است.
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون وظیفه قانون‌گذاری و نظارت را بر عهده دارند. وکلای ملت علاوه بر نظارت بر تشکیل دولت که از طریق دادن رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت صورت می‌گیرد، یک نظارت عام هم دارند که شامل تذکر، سوال و استیضاح رئیس‌جمهور و وزرا می‌شود.
تذکر هم شامل تذکر شفاهی و کتبی است. در تذکر شفاهی هر یک از نمایندگان می‌تواند به صورت شفاهی در صحن علنی مجلس هرگونه کوتاهی مجریان در اجرای قوانین را به طور شفاهی تذکر دهد. تذکر کتبی نیز بدین صورت است که در صورت نقض قانون یا سوء جریان امور در دستگاههای اجرایی، نمایندگان مجلس می‌توانند از طریق رئیس مجلس به وزیر یا رئیس جمهور به طور کتبی تذکر دهند.
در این گزارش به بررسی تذکرات شفاهی و کتبی بهارستان نشینان دهم به وزرا و رئیس‌جمهور در سه سال گذشته مجلس دهم می‌پردازیم.
** اجلاسیه اول:
تذکرات کتبی:
نمایندگان مجلس دهم در اولین سال دوره دهم مجلس در مجموع ۲۶۸۹ مرتبه به اعضای هیئت وزیران تذکر کتبی دادند. از این تعداد بیشترین تذکر مربوط به رئیس جمهور (435 فقره) و کمترین آن (۱۴ فقره) مربوط به وزیر اطلاعات بوده است. ضمن اینکه از ۴۳۵ مورد تذکر به رئیس جمهور، تعداد ۷۶ مورد آن مربوط به عملکرد رئیس جمهور و ۳۵۹ مورد درخصوص عملکرد دستگاههای اجرایی زیر مجموعه رئیس‌جمهور است.
بررسی مقایسه‌ای میزان تذکر کتبی بین اجلاسیه اول دوره نهم و اجلاسیه اول دوره دهم مجلس نشان میدهد که میزان تذکرات کتبی نمایندگان در این اجلاسیه ۴۶% کاهش یافته است.
موضوعاتی که موجب بیشترین فراوانی تذکرات کتبی نمایندگان شده، به شرح زیر است:
“جاده‌های شهری و روستایی” با ۵ درصد فراوانی کل تذکرات به وزیران و ۴۲ درصد کل تذکرات به وزیر راه و شهرسازی
تامین و انتقال آب” با ۴ درصد فاروانی کل تذکرات به وزیران و ۵۱ درصد فراوانی کل تذکرات به وزیر نیرو
“خرید تضمینی محصولات کشاورزی” با ۴ درصد فراوانی کل تذکرات به وزرا و ۳۱ درصد فراوانی کل تذکرات به وزیر جهاد کشاورزی
همچنین اهم موضوعات تذکرهای کتبی به وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش و پرورش: حقوق و مسایل رفاهی، استخدامی و مدیریتی/ وزیر ارتباطات و فناوری: تلفن همراه و اینترنت/ وزیر اطلاعات: تامین امنیت و برخورد قانونی با متخلفین/ وزیر اقتصاد و دارایی: بانکها، صندوق‌ها و موسسات مالی وارزی/ وزیر امور خارجه: سیاست‌های خارجی، سفیران، دیپلمات‌ها و اتباع خارجی/ وزیر بهداشت: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی، سلامت عمومی و مسایل مدیریتی/ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی:استخدام و اشتغال، بیمه و رفاه اجتماعی/ وزیر جهاد کشاورزی: خرید تضمینی محصولات کشاورزی و تنظیم بازار صادرات و واردات/ وزیر دادگستری: امور دادرسی و مسایل مدیریتی/ وزیر دفاع و پشتیبانی نیروی‌های مسلح: منابع انسانی و رفاهی و مسایل مدیریتی/ وزیر راه و شهرسازی: جاده‌های شهری و روستایی، حمل و نقل هوایی ودریایی/ وزیر صنعت، معدن و تجارت: مسایل مدیریتی و اداری وزراتخانه و تنظیم بازار و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان/ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مسایل مدیریتی و اداری وزراتخانه و ساخت و تجهیز مرکز آموزش عالی/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه و رسانه مطبوعات/وزیر کشور: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه، فرمانداری‌ها و استانداری‌ها/ وزیر نفت: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه، طرح‌های گازرسانی و قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی/ وزیر نیرو: تامین و انتقال آب، توزیع برق و طرح‌های سدسازی/ وزیر ورزش: ساختمان‌ها و تجهیزات ورزشی و مسایل مدیریتی باشگاه‌ها و فدراسیون‌های ورزشی
از سوی دیگر بررسی تذکرات کتبی به رئیس‌جمهور در اجلاسیه اول دوره دهم نشان میدهد که از مجموع ۴۳۵ تذکر دریافتی، ۷۶ تذکر مربوط به عملکرد شخص رئیس‌جمهور، ۶۷ تذکر مربوط به عملکرد سازمان برنامه و بودجه کشور، ۶۴ تذکر مربوط به عملکرد وزرات جهار کشاورزی و ۲۲۸ تذکر نیز مربوط به عملکرد ۲۴ دستگاه دیگر بوده است.
تذکر شفاهی:
در اجلاسیه اول دوره دهم جمعاً ۱۱۸۴ مرتبه تذکر شفاهی توسط نمایندگان به اعضای هیئت وزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است. از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها (۱۷۹ مورد) مربوط به رئیس جمهور و کمترین آنها (۳ مورد) مربوط به وزیر اطلاعات و ۷ مورد مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزیر دادگستری بوده است؛ ضمن اینکه از میان ۱۷۹ تذکر شفاهی به رئیس جمهور تنها ۱۱ مورد آن مربوط به عملکرد وی بوده و مابقی تذکرات (۱۶۸ مورد) مربوط به عملکرد دستگاههای زیر مجموعه رئیس‌جمهور است.
ضمنا موضوعات ذیل بیشترین فراوانی را در میان تذکرات شفاهی نمایندگان به وزرا داشته است:
-” خرید تضمینی و بیمه محصولات کشاورزی”
– “جاده‌های شهری و روستایی”
– “تامین و انتقال آب”
** اجلاسیه دوم
تذکرات کتبی:
نمایندگان مجلس در اجلاسیه دوم در جهت ایفای نقش نظارتی خود ۲۴۳۶ فقره تذکر کتبی به مسئولان اجرایی داده‌اند که از آن میان رئیس جمهور مخاطب بیشترین تذکر (۴۱۸ فقره) و وزیر اطلاعات مخاطب کمترین تذکر(۳۴ فقره) بوده‌اند. میزان تذکرات کتبی در مقایسه با اجلاسیه اول به میزان ۹% کاهش و نسبت به دوره مشابه در مجلس نهم ۴۴% کاهش را نشان میدهد.
تفکیک موضوعی تذکرات کتبی اجلاسیه دوم دوره دهم نشان میدهد که موضوع «جاده‌های شهری و روستایی» با ۵ درصد فراوانی کل تذکرات و ۳۸ درصد فراوانی تذکرات به وزیر راه و شهرسازی، موضوع «خرید تضمینی محصولات کشاورزی» با ۴ درصد فراوانی کل تذکرات و ۳۰ درصد فراوانی تذکرات به وزیر جهاد کشاورزی و موضوعات «بانکها، صندوق‌ها و موسسات مالی و اعتباری» و «تأمین و انتقال آب» به ترتیب با ۳٫۵ درصد فراوانی کل تذکرات و ۳۹ درصد فراوانی تذکرات به وزرای امور اقتصادی و دارایی و نیرو، بیشترین تعداد تذکر نمایندگان را به خود اختصاص داده است.
اهم موضوعات تذکرهای کتبی به هر یک از وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش و پرورش: امور آموزشی مقاطع تحصیلی، نوسازی و تجهیز مدارس/ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: تلفن همراه، مخابرات، فناوری اطلاعات و اینترنت/ وزیر اطلاعات: برخورد قانونی با متخلفین و تأمین امنیت/ وزیر اقتصاد و دارایی: بانکها، صندوق‌ها و موسسات مالی و اعتباری، تعاونی‌های اعتباری و سیاست‌های مالی و ارزی/ وزیر امور خارجه: سیاست خارجی، توافق نامه‌ها و عهدنامه‌ها/ وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی و سلامت عمومی/ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی:بازنشستگی، بیمه و رفاه اجتماعی/ وزیر جهاد کشاورزی: خرید تضمینی محصولات کشاورزی، تنظیم بازار صادرات و واردات محصولات کشاورزی/ وزیر دادگستری: امور دادرسی و امور زندان‌ها/ وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: مسایل مدیریتی و نظام وظیفه/ وزیر راه و شهرسازی: جاده‌های شهری و روستایی و مسائل مدیریتی/ وزیر صنعت، معدن و تجارت: صنایع معدنی و صنایع خودرو و نیروی محرکه/ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: امور آموزشی مراکز آموزش عالی و مسائل مدیریتی/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: رسانه‌ها و مطبوعات، امور زیارتی و اوقاف و امور خیریه/ وزیر کشور: شوراها و شهرداریها و تقسیمات کشوری/ وزیر نفت: گازرسانی، پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی/ وزیر نیرو: تأمین و انتقال آب و طرح های سدسازی/ وزیر ورزش و جوانان:ساختمان‌ها و تجهیزات ورزشی، باشگاه‌ها و هیئت‌ها و فدراسیون‌های ورزشی
از سوی دیگر، بررسی تذکرات کتبی به رئیس جمهور در اجلاسیه دوم دوره دهم نشان میدهد که از مجموع ۴۱۸ تذکر دریافتی رئیس‌جمهور، تنها ۱۰۹ تذکر مربوط به عملکرد وی بوده است و ۶۰ تذکر آن مربوط به عملکرد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ۴۶ تذکر مربوط به عملکرد بانک مرکزی و ۲۰۳ تذکر نیز مربوط به عملکرد ۲۴ دستگاه دیگر بوده است.
تذکرات شفاهی:
در اجلاسیه دوم دوره دهم، جمعاً ۱۳۱۵ مرتبه تذکر شفاهی نمایندگان به اعضای هیئت وزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است. از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها (۲۱۶ مورد) مربوط به رئیس جمهور بوده که۳۴ مورد مربوط به عملکرد وی و ۱۸۲ مورد مربوط به عملکرد زیرمجموعه رئیس‌جمهور است و کمترین آنها (۵ مورد) مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده است.
ضمناً موضوعات ذیل بیشترین فراوانی را در میان تذکرات شفاهی نمایندگان به وزرا داشته است:
– تأمین و انتقال آب
– جاده‌های شهری و روستایی
– خرید تضمینی و بیمه محصولات کشاورزی
بررسی مقایسه‌ای عملکرد نظارتی مجلس در موضوع «تذکر شفاهی» بین اجلاسیه اول(۱۱۸۴ مورد) و اجلاسیه دوم(۱۳۱۵ مورد) دوره دهم، حاکی از افزایش ۱۱ درصدی تذکرات شفاهی در اجلاسیه دوم است. در این میان تذکرات شفاهی نمایندگان به برخی از وزرا از جمله نیرو و صنعت، معدن و تجارت، افزایش حدود ۲۸ درصدی را نشان می دهد که بالاتر از متوسط تغییرات در اجلاسیه دوم است.
** اجلاسیه سوم
تذکرات کتبی:
براساس گزارش معاونت نظارت، نمایندگان مجلس دهم از ۷ خرداد ۹۷ تا ۱۵ اردیبهشت ۹۸، در مجموع ۲۷۶۲ مرتبه به اعضای هیئت وزیران تذکر کتبی دادند که از آن میان رئیس‌جمهور مخاطب بیشترین تذکر (۵۱۳ فقره) و وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مخاطب کمترین تذکر (۳۲ فقره) بوده‌اند.
بررسی مقایسه‌ای عملکرد نظارتی مجلس بین اجلاسیه‌های سوم دوره نهم و دهم در موضوع «تذکر» نشان میدهد میزان تذکرات کتبی نمایندگان، ۱۷% کاهش یافته‌است.
همچنین میزان تذکرات اجلاسیه سوم مجلس دهم نسبت به اجلاسیه دوم این دوره ۱۳% افزایش یافته است.
تفکیک موضوعی تذکرات کتبی اجلاسیه سوم دوره دهم نشان میدهد که موضوع «جاده‌های شهری و روستایی» با ۶% فراوانی کل تذکرات و ۵۳% فراوانی تذکرات نسبت به وزیر راه و شهرسازی، موضوع «تأمین و انتقال آب» با ۴% فراوانی کل تذکرات و ۳۷% فراوانی تذکرات به وزیر نیرو، موضوع «تنظیم بازار، صادرات و واردات محصولات کشاورزی» با ۳٫۵% فراوانی کل تذکرات و ۲۷% فراوانی تذکرات به وزیر جهاد کشاورزی و موضوع «شوراها و شهرداریها» با ۲% فراوانی کل تذکرات و ۲۴% فراوانی تذکرات نسبت به وزیر کشور بیشترین تعداد تذکر نمایندگان را به خود اختصاص داده است.
اهم موضوعات تذکرهای کتبی به هریک از وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش وپرورش: حقوق و مسائل رفاهی/ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: فناوری اطلاعات و اینترنت/وزیراطلاعات: برخورد قانونی با متخلفین و تأمین امنیت/ وزیر امور اقتصادی و دارایی: بانکها، صندوق‌ها و موسسات‌مالی و اعتباری، تعاونی‌های اعتباری/ وزیر امور خارجه: سیاست خارجی/ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی/ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: بیمه و رفاه اجتماعی/ وزیر جهاد کشاورزی: تنظیم بازار صادرات و واردات محصولات کشاورزی/ وزیر دادگستری: امور مرتبط با دادرسی و رسیدگی به پرونده‌های قضایی/ وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: منابع انسانی و رفاهی/ وزیر راه و شهرسازی: جاده‌های شهری و روستایی/ وزیر صنعت، معدن و تجارت: صنایع خودرو و نیروی محرکه/ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مسائل مدیریتی و اداری وزارتخانه/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی/ وزیرکشور: شوراها و شهرداریها/ وزیر نفت: طرح های گازرسانی/ وزیر نیرو: تامین و انتقال آب/ وزیر ورزش و جوانان: ساختمان ها و تجهیزات ورزشی
از سوی دیگر، بررسی تذکرات کتبی به رئیس جمهور در اجلاسیه سوم دوره دهم نشان میدهد که از مجموع ۵۱۳ تذکر دریافتی، تنها ۷۵ تذکر مربوط به عملکرد وی بوده است و ۱۳۴ تذکر آن مربوط به عملکرد سازمان برنامه و بودجه کشور، ۳۶ تذکر مربوط به سازمان مناطق آزاد و ویژه تجاری و ۲۶۸ تذکر نیز مربوط به عملکرد ۲۷ دستگاه دیگر بوده‌است.
تذکرات شفاهی:
در اجلاسیه سوم دوره دهم جمعاً ۱۳۶۹ مرتبه تذکر شفاهی نمایندگان به اعضای هیئت‌وزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است. از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها مربوط به رئیس‌جمهور بوده (که ۳۲ مورد مربوط به عملکرد رئیس‌جمهور و ۲۲۴ مورد مربوط به عملکرد زیر مجموعه وی است) و کمترین آنها (۳مورد) مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده است.
همچنین مقایسه تعداد این دست از تذکرات با موارد مشابه در اجلاسیه دوم دوره دهم، حاکی از افزایش ۸۸ درصدی است همچنین بررسی مقایسه‌ای عملکرد نظارتی مجلس در موضوع «تذکر شفاهی» بین اجلاسیه دوم (۱۳۱۵ مورد) و اجلاسیه سوم (۱۳۶۹ مورد) دوره دهم، حاکی از افزایش ۴ درصدی تذکرات شفاهی در اجلاسیه سوم است. نکته قابل توجه در این خصوص، افزایش ۲۳ درصدی تذکرات شفاهی رئیس‌جمهور نسبت به اجلاسیه دوم دوره دهم است.
۲۰۱۷ تذکر نمایندگان مجلس به روحانی!
بنابراین وکلای ملت در سه سال ابتدایی مجلس دهم در مجموع ۱۱ هزار و ۷۵۵ تذکر کتبی و شفاهی به رئیس‌جمهور و هیئت وزیران دادند که از این میان ۲۰۱۷ تذکر خطاب به رئیس‌جمهور بوده که مربوط به وی یا زیرمجموعه‌های ریاست‌جمهوری است.
بهارستان‌نشینان در سه سال مجلس دهم (۱۵ اردیبهشت ۹۸) ۳۱۵ جلسه علنی داشته‌اند که به طور میانگین در هر جلسه علنی ۳۷ تذکر به اعضای هیئت وزیران و ۶ تذکر به رئیس‌جمهور داده شده است.
این تذکرها به چه دردی می‌خورد؟
یازده هزار و ۷۵۵ تذکر به رئیس‌جمهور و هیئت دولت، آنهم در سه سال، رقم بسیار بالایی است. اگر نماینده‌ای برای هر تذکر در صحن علنی مجلس فقط ۲ دقیقه وقت صرف کند، بر اساس گزارشی که در همین خبرگزاری تسنیم در سال ۹۳ منتشر شد، هر دقیقه مجلس ۱۷ میلیون تومان هزینه دارد، لذا برای این میزان تذکر نمایندگان، به لحاظ زمانی، حدود ۴۰۸ میلیارد تومان هزینه صرف شده است. مسئله این نیست که آیا نماینده‌ای حق دارد و یا اساساً خوب است که تذکر بدهد یا خیر؟ قطعاً تذکر هم حق نماینده است و هم مناسب است که صادر شود، اما موضوع این است که آیا مجلس شورای اسلامی صرفاً برای تذکر است؟ و آیا اساسا خود نمایندگان، اجرایی شدن یا نشدن این تذکرات توسط دولت را پیگیری می‌کنند؟
آیا نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی سه سال اخیر با ابزارهای جدی‌تر خود توانسته‌اند دولت را هدایت کنند؟ مجلس، قوه قانونگذار است و نقش ریل‌گذاری برای دولت را برعهده دارد. مثلاً مجلس می‌تواند در برهه‌های حساس مانند خارج شدن ترامپ از برجام، با صدور قانون، تکلیف و راهکار دولت را برای ادامه مشخص کند. و یا مثلاً اگر در حوزه‌های مربوط به اقتصاد، آموزش یا بهداشت و… اشکالاتی به دولت دارد، آیا توانسته است برای این اشکالات و ایرادات دولت(که در بسیاری از موارد وارد هم هست) ریل گذاری و قانون‌گذاری کند؟
مثلاً در حالی که با یک رشد عجیب و غریب در قیمت مسکن در دولت آقای روحانی مواجه هستیم، آیا مجلس قانون جدی و مناسبی برای این وضعیت گذرانده یا خیر؟ و مسائل مختلفی از این دست.
لذا به نظر می‌رسد این مجلس در امورات بسیاری در بهترین حالت بیشتر به فکر رفع تکلیف بوده تا انجام وظیفه قانونی. و شاید به همین علت است که امروز هیچ گروه و جناحی مسئولیت آن را به عهده نمی‌گیرد.
انتهای پیام/
Leave a Comment